donderdag 31 december 2009

Synchroniciteit – Méér dan toeval?

Een vriendin van ons keek onlangs naar het TV-programma van en over Freek de Jonge op de VPRO. Het was een uitzending die de volgende dag een vervolg zou krijgen en ze vroeg zich af hoe Freek er de volgende dag uit zou zien. Later die dag ging ze werken op haar computer, waarbij ze de ingeving kreeg de naam van een oude vriendin te Googlen. Een vriendin die ze al tientallen jaren uit het oog was verloren en aan wie ze eigenlijk nooit meer dacht. De zoektocht eindigde in het gastenboek van Hella Jongerius, de vrouw van Freek. Daarin had de ‘verloren vriendin’ jaren geleden een boodschap achtergelaten: “Ik ga morgen naar een optreden van Freek. Benieuwd wat voor fraais je nu weer voor hem ontworpen hebt”.
Onze vriendin vond dit zo toevallig, dat ze het aan ons vertelde. Maar ik vraag me af of dit nu toeval is of is er sprake van iets anders?
Wie daar niet aan twijfelde, was Ignatius van Loyala (1491-1556), de stichter van de jezuïetenorde. Ignatius zag achter veel gebeurtenissen de wil van God en was daar ook voortdurend naar op zoek. Zo reed hij op een dag op zijn ezel toen er een Moor naast hem kwam rijden die hem zwaar beledigde. Ignatius wilde de Moor wel aan zijn dolk rijgen, maar was er niet zeker van of God daarmee instemde. Hij besloot zijn ezel bij de volgende wegsplitsing de vrije teugel te geven. Als het dier dezelfde weg zou kiezen als de Moor, was dat een teken om hem dood te steken. Op deze wijze ontdekte Ignatius dat het Gods Wil was om de Moor te laten leven.

Deze anekdote wordt verteld door de bejaarde jezuïet Paul de Chavigny de Blot (geb. 1924), sinds 2006 hoogleraar Spiritueel Management aan de Nyenrode Business Universiteit. In zijn oratie ontvouwde hij zijn visie: ‘In elke medewerker zijn innerlijke zekerheden nodig, ontstaan vanuit een spirituele visie, geworteld in een gemeenschappelijke spirituele bron van ondernemingsvisie en corporatieve spiritualiteit.’
Pater de Blot definieert het begrip ‘spiritualiteit’ als ‘innerlijke ervaring die mijzelf overstijgt, richting geeft aan mijn leven en mijn bestaan zinvol maakt’. Spiritualiteit heeft evenals religie betrekking op een bovennatuurlijke of niet-empirische werkelijkheid. Maar het zou dom zijn om het religie te noemen, want dat woord roept bij velen negatieve associaties op. Het doet denken aan dogmatisch leergezag, starre regels, lege rituelen en conflicten met andersdenkenden. Spiritualiteit klinkt veel beter en kan voor iedereen wat anders betekenen. Het is vaak een soort religie à la carte, waarbij men vrijelijk elementen kan overnemen uit diverse religieuze en occulte tradities. De nadruk ligt op individuele ervaringen en persoonlijke groei. Spiritualiteit wordt gewoonlijk aangeboden in de vorm van cursussen of seminars. Het is een product dat verhandeld kan worden, een soort  rebranding van religie, die goed past binnen het marktdenken. Gods Wil is niet iets waar moderne managers mee uit de voeten kunnen.
Maar dat is geen probleem omdat we volgens De Blot evengoed kunnen spreken over ‘zinvol toeval’, een betekenisvolle samenloop van omstandigheden die zich niet rationeel laat verklaren. Ignatius liet zich dikwijls leiden door het toeval en maakte optimaal gebruik van mogelijkheden die zich toevallig voordeden. Dit is ook weggelegd voor spirituele managers, die niet alles rationeel willen plannen. De Blot verwijst daarbij naar het boek Management met synchroniciteit van dr. Ruud Heijblom (2005), die hierover ook een hoofdstuk schreef in De brug naar business spiritualiteit (2006), een uitgave van Nyenrode. ‘Synchronisch management is momentmanagement: het juiste moment waarin de dingen tezamen komen gezien je bestemming’, aldus De Blot.

De term synchroniciteit werd oorspronkelijk bedacht door de psychiater Carl Gustav Jung. Hij merkte op dat een innerlijke voorstelling of gedachte een opvallende overeenkomst kan vertonen met een uiterlijke gebeurtenis, zonder dat er sprake is van een causaal verband. Zulke zinvolle coïncidenties treden volgens hem vooral op in crisissituaties, wanneer er sprake is van sterke archetypische emoties. Jung heeft het over een niet aan ruimte of tijd gebonden Zin, die zich zowel in de psyche van een persoon als in een concrete gebeurtenis uitdrukt, zonder dat die twee elkaar beïnvloeden. Magische krachten spelen daarbij geen rol, want zulke ideeën acht Jung kenmerkend voor de primitieve mens.
Ruud Heijblom beschouwt synchroniciteit als ‘de verbinding tussen een innerlijke gedachte (intentie) en een uiterlijke manifestatie’. Externe omstandigheden kunnen onze intenties en gemoedstoestand reflecteren. Heijblom gelooft dat intenties een soort ‘magneetwerking’ hebben. Dingen komen niet toevallig op je pad. Ze hebben een bedoeling en kunnen je naar je bestemming leiden. Het is ‘alsof een grote onzichtbare hand iets naar je toestuurt’. Betekenisvolle toevallen zijn naar zijn oordeel van belang voor managers omdat ze mogen worden gezien als een signaal dat men in de goede richting gaat. Als je het gevoel krijgt dat er een samenhangend patroon zit in toevallige gebeurtenissen en dat dingen onafwendbaar bij elkaar komen, dan weet je dat je een goede verbinding hebt met het krachtenveld.
Je mag er dan op vertrouwen dat je op het goede spoor zit en dat je intuïtief de juiste beslissingen neemt.

De vraag of er méér is dan toeval, wordt bevestigend beantwoord vanuit de religie en de spiritualiteit, waaraan Jung ook nog zijn visie toevoegt. Een andere vraag is of het in het begin van dit stukje beschreven ‘zinvolle toeval’ toegeschreven zou kunnen worden aan helderziendheid.
Ik ben benieuwd wat de meningen en ervaringen zijn van het kennisnetwerk!


Bronnen:







zondag 27 december 2009

Het 'outside the box' denken

Verbind deze negen punten door vier rechte lijnen te 

trekken zonder je pen van het papier te halen





Outside the box-denken is een modewoord in managementkringen. Letterlijk betekent het buiten de doos-denken, waarbij met de doos het bestaande denkkader van een organisatie wordt bedoeld.
Binnen organisaties dreigt het gevaar van groepsdenken, waarbij een groep van op zich zeer bekwame personen zodanig wordt beïnvloed door groepsprocessen, dat de kwaliteit van groepsbesluiten vermindert. Om hardnekkige problemen te boven te komen, moet men soms buiten de bestaande denkkaders kunnen treden. Dit wordt bereikt door creatieve technieken zoals brainstormen te gebruiken.
Het eerste gebruik van deze term wordt toegeschreven aan Mike Vance, een management consultant bij de Walt Disney Company. De oorsprong ligt in de oplossing van een raadsel, waarbij negen punten met vier rechte lijnen doorkruist moeten worden. De enige manier om deze puzzel op te lossen is door buiten de kaders van de ‘doos’ te treden.


Bron: Wikipedia waar je ook de oplossing vindt!

Outside the box-denken is natuurlijk niet alleen voorbehouden aan organisaties, maar helpt ook op individueel niveau om problemen buiten de traditionele oplossingsrichtingen te benaderen. We zijn geneigd oplossingen voor vraagstukken te zoeken in de ons aangeleerde methoden en technieken; dat wat we niet weten of geleerd hebben, wordt niet in de oplossingsrichting betrokken. Zo liggen vraagstukken betreffende ons universum (oneindigheid, zwaartekracht, ruimte en tijd) grotendeels buiten ons kennisspectrum. Het vergt 'grote denkers' als Newton en Einstein om ons op oplossingsrichtingen te wijzen. In een volgend artikel laten we zien hoe Newton de basis legde om de meer dan 2000 jaar oude paradox van "De schildpad en de haas' op te lossen.










vrijdag 25 december 2009

Help – Abonneren op berichten

Berichten van kranten, tijdschrift, blogs en andere nieuwsbronnen kunt u rechtstreeks in uw computer (browser) ontvangen via internet. Dit noemen we ‘newsfeeds’ en u hebt daar een ‘newsreader’ (RSS-reader) voor nodig. Het protocol daarvoor heet XML.


Wat is RSS?
RSS staat voor Really Simple Syndication en is een formaat om content te syndiceren. RSS is een toepassing van de internetmetataal XML. Met RSS en XML is het aanbieden van externe content op uw newsreader makkelijker dan ooit. 


Maar wat betekent dit voor u?
Veel internetters surfen dagelijks naar een aantal 'vaste' websites waar zij informatie vandaan halen. Dit is vaak een tijdrovende bezigheid. Immers men weet niet van te voren of een bepaalde site ook daadwerkelijk nieuwe informatie bevat.
Met behulp van een RSS-reader wordt een site of browser automatisch ge-update zodra een van de geselecteerde bronnen nieuwe informatie toevoegt. Er komt eigenlijk geen mensenhandeling meer aan te pas!Met RSS wordt dit een stuk makkelijker. RSS zorgt er namelijk voor dat u pagina's of artikelen als "item" op kunt nemen in een RSS-bestand. Dit noemen we een  RSS-feed (aanbieder van content). Mensen die deze RSS-feed bekijken met een RSS-reader kunnen elke keer zien of er iets nieuws op een site is geplaatst. Met een druk op de knop kan men het nieuwe artikel lezen. Zo worden alle bezoekers automatisch op de hoogte gehouden van nieuwe zaken zonder dat ze een mailtje hoeven te ontvangen. RSS is daardoor uitermate geschikt voor sites die vaak updaten. De typen sites die het meest van RSS gebruik maken, zijn dan ook nieuwssites (kranten, tijdschriften, etc.) en zogenoemde weblogs (zoals Het  Wijze Web).

Hoe weet ik of een site een RSS-feed heeft?

RSS-feeds zijn over het algemeen te herkennen aan de aanwezigheid van een rechthoekig, oranje blokje met daarin de witte letters XML of een blauw blokje met de tekst RDF. Andere mogelijkheden zijn louter tekstuele verwijzingen in bewoordingen als RSS, ATOM en XML, al dan niet in combinatie met de term 'syndicatie'. Deze tekst of afbeelding is met een hyperlink verbonden met de RSS-feed. 


Gratis RSS-readers
Er zijn verschillende soorten RSS-readers. Sommige readers zijn webbased (via de browser), terwijl andere vanaf je desktop werken (via apart te installeren software). Hieronder een overzicht van webbased readers en readers die je moet downloaden en installeren op je eigen computer.


Webbased RS- readers
Het voordeel van een webbased RSS-reader is dat je je favoriete feeds vanaf elke computer die met het internet verbonden is, kunt lezen. Ook als je niet online bent, worden de RSS-feeds weergegeven door de reader.
Nadelen van een webbased reader zijn dat het over het algemeen allemaal wat langzamer werkt dan een desktopreader en dat je afhankelijk bent van de bereikbaarheid van de website van de RSS-reader.
Controleert of er updates zijn voor websites en blogs die de gebruiker heeft opgegeven. Favoriete nieuwsitems kunnen eenvoudig gedeeld worden met vrienden.
Een bekende RSS-reader. Een leuke optie voor webloggers is dat je alle RSS-feeds waarop je geabonneerd bent in je weblog kunt laten opnemen. Dit wordt een "blogroll" genoemd.
Naast een directory voor RSS-feeds, is NewsIsFree ook een webbased RSS- aggregator. Je kunt zelf pagina's samenstellen met je favoriete feeds en deze zelfs doorsturen naar vrienden en collega's.

Desktop RSS-readers
Zoals gezegd moet je de desktop RSS-readers eerst downloaden en installeren op je eigen computer.
Dit vind ik een uitstekende RSS reader. De indeling is zeer overzichtelijk. Je kunt verder makkelijk werken met dit programma. Een nieuwe feed toevoegen gaat snel en eenvoudig. De software is bovendien gratis te gebruiken.
Een Java feed reader die geschikt is voor Windows, Linux en de Mac.
Een bekende gratis feed reader voor Windows. Alle RSS versies worden ondersteund.
Een gratis RSS aggregator die ook op Linux systemen werkt. Ook Mac-
gebruikers zouden BottomFeeder moeten kunnen draaien.


Bron: Mijn Homepage


Help – Hoe kan ik reageren?


U kunt reageren via het reactieformulier en via e-mail. Het e-mailadres vindt u in het volledige profiel.
Uit het vaak privékarakter van uw inhoudelijke reacties blijkt dat het reactieformulier op het blog meer is bedoeld voor algemene opmerkingen over het blog zèlf.
Dat heeft u haarfijn aangevoeld door inhoudelijke reacties per e-mail te versturen. Te meer ook dat op deze manier uw privacy gewaarborgd blijft en zoekmachines uw opmerkingen niet kunnen registreren en verspreiden op het internet.

vrijdag 18 december 2009

Ernst Bloch - De filosofie van de 'hoop'


Met de filosoof Ernst Bloch (1885-1977) openen we 'Het Wijze Web'. Deze Duitse filosoof wordt wel de filosoof van de 'hoop' genoemd, omdat zijn originele denkbeelden veelal betrekking hebben op hoop. Hoop op een betere toekomst, hoop op een betere wereld en met name ook hoop in de zin van de verwezenlijking van idealen in het 'niet-nu'.
Bloch heeft een utopische zienswijze, door zijn blik te richten op een betere wereld, een wereld van vrede en gerechtigheid. Bloch is niet alleen een marxistisch filosoof maar ook een atheïstisch theoloog. Hij wilde de tegenstellingen  tussen  God en mens, hemel en aarde, christendom en atheïsme overbruggen.
In zijn eerste boek 'Geist der Utopie' (1918) formuleert Bloch de grondslag voor zijn latere oeuvre, met als belangrijkste werk de vijf delen van  'Das Prinzip Hoffnung' (1947). In het eerste deel  'Kleine Tagträume' worden allerlei dagelijkse ervaringen beschreven die refereren aan hopen en verlangen naar ‘meer’ en ‘beter’. Dagdromen vormen voor Bloch het empirische materiaal voor de 'nog-niet' bestaande toekomst. Het tweede deel' Das antizipierende Bewusstsein' vormt de wijsgerige onderbouwing van de utopische verwachtingen. De overige delen van  dit boek onderbouwen de verwachtingen verder. Nog weer later postuleerde hij dat concentratie op succes op korte termijn gemakkelijk kan leiden tot het uit het oog verliezen van het uiteindelijke doel. 

Dat Bloch als filosoof van de hoop ook heden ten dage nog kan inspireren, bewijst de uitgave van het boek 'Hoop' (2009) geschreven door Ronald van der Vorst.
Met het onderstaande citaat uit 'Hoop' wil ik de lezersvraag inleiden: "Hoop is de remedie tegen apathie, tegen fatalisme, wanhoop, en is bovenal iets dat aangeleerd moet worden. Het is een onzeker gevoel en een voorbeeld van uitgestelde behoeftebevrediging.”
Wat is uw mening over deze stelling, in relatie tot het postulaat van Bloch dat de verwezenlijking van het 'niet-nu' bevordert wordt door uitgesteld verlangen.











Bronnen:

Samenvatting van de reacties
Gezien het feit dat sommige lezers dezelfde opmerkingen plaatsten, geef ik u een puntsgewijze samenvatting:

Hoop heeft verschillende betekenissen
In het christendom behoort Hoop tot de trits christelijke deugden ‘geloof’, ‘hoop’ en ‘liefde’. Hoop verwijst hierin direct naar het hiernamaals, waar na een deugdzaam en godsvruchtig leven een mooier en beter ‘zijn’ te wachten staat. Een voorbeeld van uitgesteld verlangen.
Dit in tegenstelling tot de filosofie van Bloch, die als marxist wel degelijk streefde naar een betere wereld binnen afzienbare tijd, een toekomst waarin vrede, vrijheid en gelijkheid de pijlers onder een nieuwe samenlevingsvorm zouden moeten zijn. Hij werd hierin ernstig teleurgesteld. Eerst door de opkomst van het nazisme in het vooroorlogse Duitsland, waardoor hij uitweek naar andere landen in Europa om uiteindelijk in de Verenigde Staten terecht te komen. In de universiteitsbibliotheek van Harvard schreef hij zijn magnum opus “Das Prinzip Hoffnung”. Na de oorlog vestigde hij zich in de DDR en werd wederom teleurgesteld door de bouw van de Berlijnse muur (1961). Hij vertrok naar West-Duitsland, waar hij in 1977 stierf.


Hoop heeft verschillende gevoelswaarden
Verhelderend is ook het aangereikte onderscheid in ‘valse hoop’,’negatieve hoop’ en ‘positieve hoop’. ‘Valse hoop’ als er sprake is van verwachtingen die menselijkerwijs niet zullen uitkomen; ‘negatieve hoop’ als de gevoelswaarde negatief is (de mens lijdt het meest door het lijden dat hij vreest); ‘positieve hoop’ als extra stimulans om de doelstellingen te verwezenlijken.


Het verschil tussenhoop op korte en op lange termijn
Opgemerkt werd dat ideaaltypische verwachtingen te maken hebben met hoop op lange termijn (het ‘niet-nu’), in tegenstelling tot makkelijk te realiseren verwachtingen die op korte termijn haalbaar zijn.

Hoo p als persoonsgebonden fenomeen
Hoop hangt af van de persoon, zijn omstandigheden en behoeften. Hoop als uitgestelde behoeftebevrediging maakt dat we ons willen inzetten voor iets of voor anderen. Hoop behoort tot de essentie van de mens.


Over het ‘nu’ en het ‘niet-nu’
Interessant  is ook het refereren aan de financiële wereld, waar hypotheken, leningen en creditcards de verwezenlijking van de behoeften in het ‘nu’  realiseren, terwijl met name verzekeringen, sparen en beleggen het uitgestelde verlangen vertegenwoordigen en in het ‘niet-nu’ thuishoren.

Frank William, 21 december 2009